vrijdag 13 maart 2020

90. Het middelpunt van de wereld (p. 97-98)

Hoe ziet het middelpunt van de wereld eruit, waar ligt dat punt, en bovenal, heeft onze wereld eigenlijk wel een centrum? De oude Grieken noemden dat punt omphalos, wat navel betekent, en waren er vast van overtuigd dat het in Delphi lag, in de tempel van de god Apollo; voor Homeros daarentegen was het middelpunt van de wereld het kleine eiland Ogygia; voor de Hebreeërs was het centrum van alles de rots waarop de Ark van het Verbond stond, in de tempel van Jeruzalem; voor de Indiërs is het de boom van Bodh Gaya, waaronder Boeddha verlichting bereikte. De inwoners van Foligno, spirituele mensen, houden al sinds oudsher vol dat het hart van het universum de centraal gepositioneerde triangel op de centraal gepositioneerde biljarttafel in de centraal gelegen bar van hun stadje is. Kortom: elk volk heeft zijn eigen gedetailleerde overtuiging waar precies de as ligt waaromheen de oneindige spaken van het bestaan draaien: in ieder geval ligt voor iedereen dat magische punt altijd dichtbij huis, het is een bekende macht die beschermt en geruststelt. 
Wat dit betreft hadden ook wij Romeinen een bepaald idee, en toch schaamden we ons er bijna voor om het te erkennen, omdat het zo prozaïsch en infantiel was. Wij wisten allen heel goed dat het centrum van de wereld zeker niet het altaar in de Sint-Pieter was, of het keizerlijke Colosseum, en ook niet de obelisk op Piazza del Popolo of het universele water van de Vierstromenfontein op Piazza Navona. Het was van veel minder gewicht, qua uiterlijk stelde het bijna niets voor, en niemand die zich toelegde op kosmologie heeft er erg in gehad dat wij wisten wat de navel van de kosmos was, en zo hielden wij onze mond, maar wij hadden er maar een knipoog voor nodig om elkaar dat punt aan te wijzen. Wij Romeinen zijn er altijd behoorlijk zeker van geweest waar precies die plek lag, waar God de punt van zijn passer had gedrukt om de rest van de wereld uit te tekenen. Kom op, we geven het toe zonder te blozen. Dat middelpunt was dat minuscule platformpje van gewapend beton waarop de smeris stond om het verkeer op Piazza Venezia in goede banen te leiden. De man in uniform, het meest armzalige symbool van elke geheime macht, maakte op dat platform zijn vreemde armgebaren, hij probeerde orde in de chaos te creëren en in ruil daarvoor kreeg hij beledigingen en verwensingen naar zijn kop geslingerd. Maar toch waren we er blij mee te weten dat in de wereld waarin alles beweegt en verandert er een onbeweeglijk, eeuwig punt was. Nu een pneumatische hamer het in stukken heeft gehakt, voelen we ons verloren.

Marco Lodoli, 2005.

Niet (want stukgehakt) gevonden in 2018.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten